De Zutphensestraat was lange tijd de doorgaande weg tussen Arnhem en Zutphen, toch was deze vroeger een stuk smaller. Waar nu de stoep loopt waren eerder nog de voortuinen van de huizen langs de straat. Inmiddels is door de drukte en voor de veiligheid van de voetgangers een stoep overal noodzaak.
In 1898 is het pand op nummer 12 gebouwd, tegelijkertijd met twee andere huizen op de nummers 10 en 8 (tegenwoordig Hotel het Oude Postkantoor), één voor elk van de drie dochters van de bouwer, aannemer Carmiggelt. Dat het pand in 1898 – het kroningsjaar van Koningin Wilhelmina – gebouwd is, werd bevestigd door de vondst van een fles kroningschampagne met een glaasje onder de vloer. Er was ook een “geluksformulier” bijgevoegd.
Over de vroegste bewoners is verder weinig bekend. Enige tijd na de eerste bewoners woonde er een officiersvrouw wier naam het huis volgens de overlevering heeft gedragen: Huize Cornelia. De muurankers waar het naambord mee bevestigd was, zitten nog op de gevel.
Het pand heeft bijna 75 jaar een tandarts gehuisvest; van ongeveer 1940 tot 2012 hebben er drie tandartsen praktijk gehouden. Op de website behorend bij dit boek staat een herinnering aan de voor een schoolkind pijnlijke behandeling door de oude tandarts W.P.H. van Donkersgoed. Zijn assistente was in die tijd Jannie Berendsen, dochter van de toenmalige bloemist en zaadhandel aan de Schoolstraat. De ingang naar de praktijk was toen nog via de voordeur, waarna rechts de wachtruimte was (tegenwoordig de bibliotheek). Dat is begin jaren ’80 veranderd zodat praktijk en woonruimte meer gescheiden waren.
In de praktijk van tandarts Spits hing een uitvergroting van een oude ansichtkaart van rond 1915 aan de muur waarop het huis links op de achtergrond te zien is. Op de voorgrond staat rechts De Beelhorst, dat toen gemeentehuis was. Er lopen twee veldwachters, waarvan de namen bekend zijn: een heette Marten Plante, de andere Albert van der Linde. De kleinzoon van een van deze twee had later een winkel in het dorp, was patiënt bij de tandarts en wist zijn opa op de foto te herkennen.
In 1941 heeft tandarts Van Donkersgoed een aanbouw laten maken aan de kant van de Van Vuurenstraat. De patiënten kwamen toen nog steeds via de voordeur binnen. Tussen tandarts Van Donkersgoed en tandarts Spits heeft er nog enkele jaren een andere tandarts gezeten, die het huis huurde.
Toen de huidige bewoners in 1978 met hun Volkswagenbusje uit Groningen naar Brummen kwamen, pasten hun bezittingen met gemak in het busje. Tijdens de eerste jaren vond een ware ontdekkingstocht door het huis plaats waarbij bijvoorbeeld originele schuifdeuren op zolder werden gevonden en verlaagde plafonds verwijderd werden. Inmiddels is het huis volledig ingericht en in fases gerenoveerd en opgeknapt naar hun smaak, met behoud van zoveel mogelijk authentieke details. Naar aanleiding van een oude foto van rond 1900 hebben de huidige bewoners de veranda op de eerste etage laten reconstrueren.
Tandarts Spits heeft hier 30 jaar als tandarts praktijk gevoerd. Sinds een klein jaar zit in de voormalige praktijkruimte de kinderpsychologiepraktijk van mevrouw Spits.
Voorbeelden van originele details in het huis zijn de schouw op de eerste etage, plafonds in het hele huis, marmeren vloertegels en de schuifdeuren met glas in lood. De tochtdeur bevat prachtig gegraveerd glas waarop tropische palmen en exotische gebouwen te zien zijn. Er is een originele kelder onder de trap met ondiepe gewelven. De huidige keuken is nieuw aangebouwd. Ook de bibliotheekkamer is een nieuwe toevoeging, net als een aardige gietijzeren reling voor een raam op de overloop. Op het dak is midden aan de voorkant een dakkapelletje met een spits te zien. De vleugelstukken zijn naar origineel voorbeeld ontworpen door architect Egbert Hoogenberk. Deze dakkapel hoort bij een raam op de zolder.
De serre aan de zitkamer zorgt ervoor dat je het gevoel hebt in de prachtige tuin te zitten terwijl je toch binnen bent. Die tuin, met rechte lijnen en weelderige begroeiing, is aangelegd naar ontwerp van de bekende tuinarchitect Arend Jan van der Horst.
Dit verhaal is ook opgenomen in het boek: “Een kijkje achter de deur van.. monumenten in de gemeente Brummen”.
Van de heer Fredriksen uit Ede ontving ik nog een mooi verhaal: In de mooie villa aan de Zutphensestraat nr.12 woonde in mijn jeugd de jaren '40-'50 tandarts drs. W.P.H. van Donkersgoed, m'n ouders stuurden me er naar toe voor controle en behandeling. Z'n dochter Jannie zat bij mij op school en in de klas, de uitgang v/d school was precies tegenover de tandarts. In die tijd was het geen pretje om er heen te gaan om behandelt te worden. Je kwam binnen via de voordeur (zijkant) en daarna rechts in de wachtruimte. Wat daar opviel waren de mooie Gispen-design stoelen met chroom gebogen buisframe bekleed met zwart hout, op de vloer lag zwart marmoleum met witte accenten, het was een passend geheel. Vaak duurde het wachten lang en zat je wat nerveus op de wiebelende stoel omdat de behandelingen erg pijnlijk waren. Zijn assistente was Jannie Berendsen dochter van Berendsen bloemist en zaadhandel uit de Schoolstraat die probeerde je dan op je gemak te stellen. Naast de tandartsstoel stond een indrukwekkende boorkolom, de overbrenging verliep via een motor met diverse katrollen waarover draden liepen voor de aandrijving van de boorkop. Als je plaats nam in de stoel was het eerste wat opviel de grote dennenboom in de tuin aan de overkant waar je met open mond naar keek. Omdat de boor toen nog niet gekoeld werd met water en tergend langzaam liep was het heel pijnlijk en kwam er een verbrande lucht vrij wat vies rook. Hierna werd de amalgaam vulling geplaatst waarin kwik verwerkt was. Als de behandeling klaar was en je opgelucht naar huis fietste bloedde het nog wel wat na. Drs.van Donkersgoed en z'n vrouw zijn begraven op de algemene begraafplaats van Brummen in Rhienderen. Jaren later toen ik op hetzelfde adres bij tandarts Spits kwam waren de behandelingen veel prettiger en humaner mede door de techniek. De plaats en indeling van de wachtkamer en de praktijkruimte heeft drs. Spits later gewijzigd en gemoderniseerd. Ik was toen woonachtig in Laag-Soeren en ging voor behandeling naar Brummen waar ik altijd prettig en goed door dhr. Spits ben behandeld tot m'n verhuizing naar Ede in 2002.
L.S. Ben op zoek naar de zoon van de tandarts (die mij ook altijd in mijn jonge jaren behandelde).De zoon heet Gert en is geboren in 1941.Hij was mijn vriendje op de lagere school (de Wilhelminaschool) en de oudste zoon.Wij haalden samen veel kwajongensstreken uit.Gert ging later naar de Zeevaartschool in Den Helder.Zelf heb ik de opleiding op het Baudartius lyceum in Zutfen gehaald en ben Gert uit het oog verloren.Heel jammer nu,gezien onze gezamenlijke jeugd met veel herinneringen.Wie helpt me aan een adres?Geen idee waar de man nu woont en zelfs niet of hij nog leeft.Wie helpt me verder.
Dag Ben, hoe is de naam van de tandarts? al eens een oproep op Facebook misschien gedaan? Er is een speciale pagina over de geschiedenis met mooie oude foto's van Brummen. Misschien heb je daar wat aan. Succes!
Mijn naam is Vera van Donkersgoed. Ik ben de kleindochter van Gert. Helaas is hij in januari 2000 overleden. Zelf heb ik hem maar een half jaar mogen meemaken, helaas. Ik vind het heel erg leuk om de verhalen over opa te lezen. Ik hoop dat ik u een beetje verder heb kunnen helpen. Vriendelijke groeten Vera Van Donkersgoed
Als kind moest ik van mijn moeder op een gegeven moment zelf een afspraak maken bij tandarts Van Donkersgoed. Dat ging via de telefoon. Eerst nam mevrouw op. Toen duurde het voor mijn gevoel uren voor de assistente kwam ... Vreselijk vond ik het. De arts was niet onaardig, maar ... niet goed. Mijn moeder liet op een namiddag al haar tanden trekken, ging daarna naar de huisarts (ze had bloeduitstortingen) en daarna .... koken voor het hele gezin.